پوکي استخوان يک بيماري استخواني است که با کاهش توده استخواني و در نتيجه افزايش شکنندگي و افزايش خطر شکستگي استخوان مشخص مي‌شود .بعد از سن 30 سالگي با تغيير تعادل ميان تخريب بافت استخواني و ساخته شدن بافت جديد ،‌آرام آرام، استخوانها قدرت خود را از دست مي‌دهند .

براساس برآوردهاي اخير تقريباً‌ يک نفر از هر سه زن و يک نفر از هر پنج مرد بالاي 50 سال مبتلا به بيماري پوکي استخوان هستند .

مهمترين و شايعترين محل شکستگي‌ها، مهره‌ها، مفصل ران و مچ دست هاست که بر اثر ضربات جزئي و يا زمين خوردن و يا بدون هيچ علتي اتفاق مي‌افتد.

پوکي استخوان، بزرگترين علت شکستگي استخوان در سنين بالا خصوصاً‌ در زنان يائسه مي‌باشد .

ازآنجا که تراکم استخوان در مردان بيشتر از زنان است ،‌زنان بيشتر از مردان به پوکي استخوان و شکستگي ناشي ازآن مبتلا مي‌شوند . ( 5-3 برابر بيشتر )

کاهش استروژن در دوران يائسگي موجب کاهش سريعتر توده استخواني شده و پوکي استخوان را تسريع مي‌کند .

احتمال بروز علائم پوکي استخوان در افرادي که سابقه خانوادگي اين بيماري را دارند بيشتر است، نژاد ، جنسيت، وزن زمان کودکي، وزن در سن 15 سالگي ، سن شروع يائسگي در زنان ، کم تحرکي و ورزش نکردن ،‌کشيدن سيگار ، مصرف الکل، کمبود ويتامين D و مصرف ناکافي شير و لبنيات از ديگر عوامل بروز اين بيماري مي‌باشد .

توصيه هاو مراقبت هاي لازم براي پيشگيري از پوکي استخوان :

1 - حفظ وزن مطلوب بدن و انجام حرکات منظم ورزشي ، ورزش احتمال پوکي استخوان و شکستگي هاي مربوط به آن را کاهش مي دهد و يکي از بهترين راهها براي ساختن و حفظ استخوانهاي سالم مي‌باشد . از آنجا که موضوع امسال روز جهاني پوکي استخوان به ورزش اختصاص دارد محققان اميدوارند اين پيام مثبت به زنان و مردان کمک کند تا دريابند آنها مي‌توانند مسؤوليت سلامت استخوانهايشان را بر عهده بگيرند و در آينده جزء قربانيان پوکي استخوان نباشند . انجام ورزش هاي مفيد مانند پياده روي و دوي آهسته براي تحريک استخوان سازي ضروري است .

2 – مصرف فرآورده هاي حاوي کلسيم به ميزان کافي (‌حداقل 1000 ميلي گرم در روز )

3 – دريافت ويتامين D به اندازه کافي ( 400 واحد بين المللي در روز )

4 – استفاده از نور مستقيم خورشيد به مدت روزانه 30-15 دقيقه

5 – استفاده از روغن‌هاي غير اشباغ ( مايع ) به جاي روغن‌هاي جامد

6 – استفاده از نوشيدني ‌هاي طبيعي از قبيل آب ، آب ميوه طبيعي، دوغ کم نمک ، شربت هاي سنتي به جاي نوشابه‌هاي صنعتي و قهوه

7 – مصرف بيشتر ماهي

اگر فردي مبتلا به پوکي استخوان باشد :

پيشگيري از درگير شدن بيشتر استخوانها و بروز شکستگي ها بسيار مهم است .

عواملي که در خانه شانس بروز شکستگي ها را در فرد افزايش مي‌دهد بايد تصحيح شود.

در حين برداشتن يا حمل اشياء بايد احتياط کرد .

اگر در راه رفتن مشکل دارد از ابزارهاي کمکي خاص جهت راه رفتن استفاده کند.