شايد هيچ كس نتواند در سالهاي جواني از لكه هاي جوش صورت در امان بماند . تخمين زده شده است كه 70 درصد جوانان در هر زمان به ميزان قابل توجهي دچار آكنه مي شوند آكنه به قدري متداول است كه برخي از پزشكان تصور مي كنند برخي از رشد جسمي انسان است آكنه نوعي شايعه پوستي مي باشد و معمولاً از سنين 13 الي 27 سالگي در جوانان ظهور مي كند و تا سي سالگي ادامه دارد .
انواع آكنه :
1-آكنه خفيف :
اين نوع آكنه متداول ترين نوع آكنه است و در حقيقت بيشتر افراد در طي دوران جواني مبتلا به اين نوع آكنه مي شوند به همين دليل است كه نام جوش جواني يا جوش غرور به آن داده اند معمولاً تعداد زيادي جوشهاي متورم ، جوشهاي چركي و جوشهاي سرسياه روي پوستهاي چرب ظاهر
مي شوند متداول ترين محل جوشها روي پيشاني ، چانه و آرواره پائين است . اين نوع آكنه هيچگونه ناراحتي يا مداخله اي در كار افراد نخواهد داشت . تشكيل جوشگاه (اسكار) هم هميشگي نيست و فقط گاهي ممكن است پس از ناپديد شدن جوش چند فرو رفتگي باقي بماند .
2- آكنه متوسط :
حدود 10% افراد دچار آكنه متوسط مي شوند در نوع آكنه متوسط تعداد جوشهاي متورم بيشتر از جوشهاي سطحي آكنه است كه تمايل به بزرگ شدن دارند و گاهي اين جوشهاي متورم و غير چركي به جوشهاي متورم و چركي تبديل مي شوند .
آكنه متوسط مانند انواع ديگر آكنه در زمستان ها شدت مي گيرد و در تابستان از شدت آن كاسته
مي شود كه عمدتاً به خاطر تغيير ها و شايد استفاده از لباسهاي سبك تر باشد اين نوع آكنه در سنين 18 تا 20 سالگي گسترش مي يابد و عمدتاً جوشگاه يا اسكار زيادي بر جاي نمي گذارد و اگر جوشها را فشار ندهيم يا آنها را از جا نكنيم پوست كاملاً سالم و طبيعي مي ماند .
3-آكنه شديد :
درصد بسيار كمي از افراد آكنه اي دچار آكنه شديد مي شوند و تعداد آنها از 2 تا 3 درصد تجاوز نمي كند تنها اختلاف بين اين نوع آكنه و آكنه متوسط اين است كه جوشها زيادتر و مقاومتر و به نواحي بيشتر بدن از قبيل وسط و حتي پائين پشت تا بالاي بازوها گسترش مي يابند.
مردان جوان بيشتر از زنان دچار آكنه شديد مي شوند براي جواناني كه در مشاغل سخت فعاليت
مي كنند به خاطر فعاليتهاي سنگين بدني و عرق فراوان مشكلات بيشتري فراهم مي آيد .
جوشها همانند آكنه متوسط در فصل تابستان بهبود مي يابد تعداد جوشگاهها (اسكارها ) كه بر جاي مي ماند كاملاً به نوع درمان ، كندن جوشها ، فشار دادن و خاراندن آن بستگي دارد .
عواملي كه در ايجاد آكنه دخالت دارند ، عبارتند از :
- سن : اين عارضه بيشتر در سنين جواني و بلوغ ديده مي شود .
- نژاد : آكنه در همه نژادها ديده مي شود .
-ارث : عوامل ژنتيك مي تواند در ايجاد آكنه موثر باشند .
- تغذيه : گر چه در ايجاد آكنه عوامل ديگر تاثير بيشتري دارند ولي عده اي از متخصصين برآنند كه استفاده از موادي مانند آجيل ، شكلات و چاشني ها باعث تحريك و فعاليت غدد چربي شده و مي توانند در ايجاد آكنه نقش داشته باشند .
- عوامل آندوكرين : هورمون تستوسترون (هورمون مردانه ) عاملي است كه باعث تحريك ترشح غدد چربي پوست شده و اين چربي هاي اضافي منافذ پوست را مي بندند و در نتيجه آكنه به وجود مي آيد به همين دليل پسران دچار آكنه شديدتر مي شوند .
- نابساماني هاي رواني : آكنه در افرادي كه به طور مكرر دچار استرس و اضطراب مي باشند بيشتر از كساني كه از يك روحيه آرام برخوردارند ، ديده شده است .
- عدم رعايت اصول بهداشت فردي معمولاً در ايجاد آكنه موثر است .
- آب و هوا : آب وهوا تا حدودي بر آكنه اثر مي گذارد و معمولاً در هواي سرد شخص بيشتر دچار ناراحتي آكنه مي گردد تا هواي گرم . آكنه در تابستان قدري بهبود مي يابد اين بهبود نسبي شايد به خاطر اثر آفتاب بر پوست باشد اما هواي خيي گرم و مرطوب آكنه را بدتر مي كند . عوامل شيميايي و استفاده از برخي داروها نيز در ايجاد آكنه نقش دارند .
- شغل : بعضي مشاغل موجب تشديد آكنه مي شوند . مثلاً كوره پزها و نانواها ، هنگام كار كردن گرمشان مي شود و عرق مي كنند و مجراي پياز مو بسته مي شود و سبب تشديد آكنه مي گردد.
رعايت نكات بهداشتي و درمان آكنه
1-جوشها را فشار ندهيد و نتركانيد زيرا در غير اين صورت باكتريهاي درون جوشها به افتهاي مجاور رانده مي شوند و در نتيجه آكنه به اطراف پراكنده مي گردد و تعداد جوشها زياد مي شود .
جوشهايي كه روي بيني و اطراف لب بالايي هستند خطرناكتر از جوشهاي ساير نقاط هستند زيرا اعصاب اين نواحي مستقيماً به مغز مي روند پس هرگز جوشهاي اين قسمت از صورت را فشار ندهيد زيرا امكان دارد ه مغزتان صدمه اي وارد شود .
2- صورت را مرتب با آب و صابون طبي بشوئيد شستشوي صورت بايد به نرمي انجام شود هنگام شستشو كمي هم پوست را ماساژ دهيد تا جريان خون در پوست شما بهتر انجام شود پس از آب كشيدن پوست آن را با حوله آبگيري كنيد و هرگز حوله را روي پوست نكشيد .
3- بهتر است كه نقاط آكنه اي از تحريكات پارچه هاي پشمي زبر يا پارچه هايي كه مواد تركيبي خشن دارند دور نگه داشته شوند و اگر كسي مستعد آكنه باشد بايد از پوشيدن لباسهاي تنگ و همچنين داراي يقه هاي تنگ و تحريك كننده اجتناب نمايد .
4- به اندازه كافي استراحت كنيد . ورزش را فراموش نكنيد بكوشيد تا از آرامش كافي برخوردار باشيد و
حتي الامكان از نگراني و اضطراب پرهيز نماييد.
5-گرما و فضاي روغني و بخار دار آكنه را بدتر مي كند لذا بايد تا جايي كه ممكن است از كار كردن در چنين محيط هايي اجتناب ورزيد .
6- اگر جوش مي تركد اطراف آن را با آب گرم و صابون بشوئيد و به خوبي خشك كنيد سپس با الكل محل مزبور را ضد عفوني كنيد .
7- استفاده از ويتامين آ براي درمان آكنه اثرات بسيار خوبي دارد اين ويتامين در جگر ، گل كلم ، هويج ، گوجه فرنگي ، طالبي ، زردآلو و سبزيها به وفور يافت مي شود .
8- هر روز يك يا دو ليوان آب سيب با آب هويج بخوريد و مصرف سبزيهايي مانند كاهو ، كرفس ، شاهي ، ريواس ، كنگر و ميوه هايي همچون آلو ، پرتقال در طراوت و شادابي و لطافت پوست تاثير داشته و در رفع عارضه جوش صورت بسيار موثر است .
9- تراشيدن ريش مخصوصاً در نواحي چانه آكنه را بدتر و پوست صورت حساس تر مي كند هر گاه جوشهاي جواني بسيار شديد ، زياد باشند بايد از تراشيدن ريش جداً خودداري كرد تا وقتي جوشها بهبود يابند در تراشيدن ريش تفاوت چنداني بين خودتراش معمولي و ماشين برقي وجود ندارد ولي در صورت لزوم چون پوست در اثر آكنه متورم است از ماشين برقي استفاده شود .
10- لوازم آرايش و كرمهاي مرطوب كننده آكنه را شديدتر مي كد به خصوص اگر پوست با كرمهاي چرب و سنگيني پوشانده شود حتي الامكان سعي كنيد از اين مواد كمتر استفاده كنيد .
11- كاملاً مراقب رژيم غذايي خود باشيد و از خوردن انواع شيريني و ادويه تا حد امكان خودداري نمائيد.