مقدمه:

با توجه غیر قابل درمان بودن اغلب بیماریهای شغلی، توجه به بحث پیشگیری از این بیماریها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. دو عامل عمده پيشگيري از بيماريهاي شغلي را آسان مي سازد: اول اينكه عوامل مولد اينگونه بيماريها با اقدامات بهداشت حرفه اي قابل شناسائي، اندازه گيري و كنترل هستند (Hazard Surveillance). دوم اينكه افراد در معرض خطر در دسترس مي باشند و با اقدامات بموقع طب کار اين بيماريها در مراحل اوليه قابل شناسائي، ارزيابي و کنترل ميباشند (Health Surveillance).

معاينات شغلي يکي از الزامات نظام مراقبت سلامت شغلي و جزء سطح دوم پيشگيري از بيماريهاي شغلي ميباشد كه بر اساس ماده 92 قانون کار انجام ان بصورت حداقل سالی یکبار برای کلیه شاغلین تحت پوشش قانون کار الزامی میباشد. این معاینات هم اکنون توسط مراکز دولتي، شرکتهاي خصوصي و تيمهاي سلامت مستقر در صنعت انجام ميگردد. متاسفانه عليرغم همه تاکيدات و الزامات قانوني موجود در قانون و تلاشهاي انجام شده بوسيله تمامي بازرسان و کارشناسان بهداشتي در شبکه هاي بهداشت و درمان همچنان بسياري از کارفرمايان از انجام معاينات و مراقبتهاي دوره اي جهت شاغلين سر باز ميزنند. در اين ميان صنايع كوچك (Small Businesses) به جهت تعدد شاغلين، پراكندگي بيش از حد و ضعف بنيه اقتصادي خيلي بيشتر از صنايع بزرگ داراي مشکلات و خطرات تهديد کننده سلامت بوده از پوشش معاينات پايينتري برخوردار هستند.

اهداف برنامه:

- تشکیل پرونده پزشکی جهت کلیه شاغلین و انجام معاینات پزشکی حداقل سالی یکبار

- قرار دادن شاغلین در کار متناسب با توانایی جسمی، روحی و روانی آنان

- شناسایی بموقع بیماریهای شغلی و مداخله موثر

اهم فعالیت های برنامه

- نظارت بر نحوه انجام معاينات غربالگري انجام شده توسط بخش دولتی و خصوصي

- راه اندازی و تجهیز مراکز معاینات شغلی در شبکه های بهداشت و درمان شهرستانها

- برگزاري دوره هاي آموزش و بازآموزي پزشكان شاغل در صنعت، شاغل در مراکز بهداشت و طرح پزشک خانواده

- برگزاري گردهمايي كارفرمايان ، مديران صنايع و كارخانجات و مسوولين اصناف با همكاري سازمان كار ، تامين اجتماعي ، انجمن مدیران و ...

- توسعه و گسترش مراكز تخصصي طب كار در بخش دولتی و خصوصی

- نظارت بر جمع آوری و ارسال بموقع آمار بیماریها و معاینات شغلی از بخش دولتی و خصوصی

شاخص برنامه:

تعداد کل شاغلین موجود در استان/تعداد کل شاغلين معاینه شده=درصد پوشش معاینات شغلی