· این کارگاه برنامه ریزی های 5 روزه (تمام وقت) ، 7 روز ( نیمه وقت ) و دوره های بازآموزی 3 روزه ، دو روزه و کارگاه یک روزه (معرفی برنامه آموزش داوطلبان برای کلیه کارشناسان و مسئولین شهرستان) را دارا می باشد .

· این کارگاه دارای بسته آموزشی شامل ، راهنمای متن برگزار ی کارگاه مربیان و راهنمای تصویری ، اسلاید های برگزاری و کتاب روش آموزش داوطلبان جهت برگزار کنندگان کارگاه می باشد .

· پس از اجرای هرکارگاه آموزشی ارزشیابی نهایی از طریق پرسشنامه انجام و شرکت کنندگان پایش و ارزشیابی می گردند .

 

· توانمند سازی مربیان داوطلبان سلامت درخصوص آموزش به شیوه مشارکتی (آموزش بزرگسالان) و مدل آموزشی تغییر رفتار مرحله ای (TTM)

 

· تعداد کارگاههای استانی برگزار شده 26 کارگاه 4 روزه (صبح و عصر)

· تعداد اعضاء هسته آموزشی استان و شهرستانها 76 نفر

· تعداد مربیان آموزش دیده به تفکيک شهري 172 نفر و روستايي 455 نفر و در مجموع 627 نفر

 

· برگزاری کارگاه آموزش مربیان برای کلیه کاردانها و کارشناسان شاغل در واحدهای بهداشتی شهری و روستایی ( چه در حال حاضر مربی باشند و چه نباشند)

· آشنایی کلیه کارکنان مراکز ، پایگاهها با روش آموزش داوطلبان ( در جریان آموزش مشارکتی داوطلبان از کمک تک تک پرسنل واحد بهداشتی استفاده می شود)

· برگزاری کارگاه یک روزه معرفی برنامه آموزشی داوطلبان برای کلیه کارشناسان و مسئولین شهرستانها (مطابق با برنامه پیشنهادی راهنمای برگزاری کارگاه)

· برگزاری کارگاه برای تربیت رابط - مربی از بین داوطلبان با تجربه و توانمند تا در آموزش سایر رابطان کمک مربی باشند .

· برگزاری دوره های بازآموزی مربیان براساس سنجش نیاز آموزشی آنان و با استفاده از مراحل منطقی طراحی و اجرای یک برنامه بازآموزی مطابق راهنمای بازآموزی مربیان در بسته آموزشی

· پایش ، ارزشیابی فعالیتهای آموزشی و اجرایی مربیان و ارائه بازخورد اصلاحی

برنامه داوطلبان سلامت

خدمات داوطلبانه

 

 

خدماتي است كه افراد خير انديش بدون انتظار به پاداش مادي براي بهبود زندگي سالم و مناسب ديگران تلاش مي كنند و فعاليتهاي داوطلبانه چشم انداز مشخصي از مشاركت مردمي است كه آنان را در سازندگي و ارتقاء توسعه جامعه و انسانها سهيم و درگير مي كند و در اين تعريف سه انديشه مهم نهفته است :

درگير شدن ، ياري دادن ، مسئوليت

داوطلبان به خوبي توانايي تفكر و اقدام سازنده در راستاي تحقق ، توسعه پايه ، تامين حفظ و ارتقاء سطح سلامت جامعه و بهتر زيستن را دارند ، مشاركت مردمي در قالب داوطلبان سلامت با عنوان « رابط بهداشت » يكي از آن توانايي ها ست كه براي ارتقاء سلامت جامعه و زنان گام برداشته است .

برنامه داوطلبان سلامت

 

 

 

سلامتي محور توسعه است و مسائل و مشكلات بهداشتي همان مشكلات توسعه است كه نمي توان آن را فقط در بخش سلامت حل نمود بنابراين جلب مشاركت تك تك افراد جامعه و بخشهاي توسعه ، براي حل مشكلات بهداشتي در رسيدن به سطح قابل قبول « سلامت براي همه » براساس « منشور بين المللي بهداشت ، سپتامبر 1978 ميلادي » از ضروريات مي باشد .

نقش مشاركت مردم در فرآيند توسعه اجتماعي ، اقتصادي ، فرهنگي و حتي سياسي قابل توجه است و نهادينه كردن مشاركت مردمي در تشخيص اولويتها ، برنامه ريزي ، اجرا و ارزشيابي خدمات بهداشتي درماني امر اجتناب ناپذير است بنابراين وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي براي رسيدن به اين مهم در سال 1369 با انگيزه حل مشكلات حاشيه نشينان شهري اقدام به طراحي و اجراي « طرح رابطان بهداشت » نمود و گسترش آن در سطح كشور به عنوان يك بستر مناسب براي جلب مشاركت مردم در تامين و ارتقاء سطح سلامتي جامعه خود و زمينه ساز رسيدن به توسعه مداوم و پايدار مي باشد .

2- ارائه فعال خدمات بهداشتي در مناطق شهري ( به ويژه حاشيه شهرهاي بزرگ )

3- مشاركت مردم در برنامه ريزي و تصميم گيري و استفاده از همكاري آنان در ارائه مراقبتهاي اوليه بهداشتي

4- بهره گيري از امكانات موجود جامعه در جهت حفظ و ارتقاء سلامتي جامعه بشري در سطوح محلي و منطقه

5- فراهم كردن زمينه اي براي ورود زنان خانه دار به عرصه فعاليتهاي اجتماعي و توانمند سازي آنها در جهت امور اجتماعي و اقتصادي و فرهنگي

6- ارتقاء حضور مردم در عرصه توسعه اقتصادي اجتماعي

زنان كشورمان پيشتازان اين همياري عمومي شدند و تحت عنوان « رابط بهداشت » داوطلبانه بدون هيچ گونه چشمداشت مادي قدم در جهت توسعه بهداشتي نهادند كه زيربنايي ترين ابعاد تكامل اجتماعي بشر است

 

رابط بهداشت ، زنان داوطلب محله مي باشند كه از ميان منطقه محل سكونت خود با داشتن سواد و برخورداري از مقبوليت اجتماعي مناسب ، برخوردار از وقت كافي ، داشتن انگيزه و علاقه براي ايجاد فعاليتهاي اجتماعي ، انتخاب و دعوت به همكاري مي شوند

هر رابطان سلامت بايستي بطور متوسط 50 خانوار را كه در همسايگي محل سكونت وي زندگي مي كنند تحت پوشش قرار دهد.

داوطلبان براي كسب آگاهيها و مهارتهاي بهداشتي در جلسات هفتگي در مركز بهداشتي درماني نزديك به محل زندگي خود شركت مي كنند . محتواي آموزشي داوطلبان در خصوص سلامت كودكان ، سلامت مادران ، سلامت خانواده ، سلامت جامعه و آشنايي با بيماريهاي شايع مي باشد . داوطلبان در كلاسهاي آموزشي خود علاوه بر يادگيري مفاهيم علمي و مهارتهاي عملي ، براي انتقال آن به خانوارهاي تحت پوشش خود نزد مربي خود تمرين خواهند نمود تا آموخته هاي بهداشتي را بتوانند بطور صحيح به مردم منتقل كنند .

 

 

 

 

اميد به پاداشهاي موثر معنوي ، پاداشهاي اداركي ، تغيير اجتماعي ، وفاق ، مسابقه و پاداشهاي محسوس و قابل لمس

- پاداشهاي معنوي نظير احساس مهم بودن ، مباهات كردن به موفقيت و احساس غرور و نهايتاً اجر اخروي

- پاداشهاي ادراكي شامل فرصت امكان شركت در كلاسهاي بهداشتي ، آموختن چگونگي حل مشكلات بهداشتي و اجتماعي ، آموختن مهارتها براي استفاده در خانه خود و انتقال به ديگران و انجام كارهاي داوطلبانه در جهت بهبود زندگي ديگران مي باشد كه عملاً 140000داوطلب سلامت در سراسر كشور به آن دست يافته اند .

آ موزش داوطلبان چگونه است ؟

آموزش رابطان شامل دو دوره است دوره مقدماتي نقش كليدي را در تحكيم روابط بهداشت و رابطان دارد . اين دوره زمينه ساز فعاليت هاي بعدي و جذب رابطان است يكي از مهمترين قسمتهاي دوره مقدماتي ، شناسايي و اولويت بندي مسائل بهداشتي محله است كه پايه يادگيري آنها است طي جلسات بحث ، رابطان نيازهاي بهداشتي محله و مردم را شناسايي و با كمك مربيان فهرستي از اولويت مسائل تهيه مي كنند . دوره تكميلي پس از شروع به كار رابطان تشكيل مي شود و شامل جلسات و كلاسهاي متنوعي است كه در مراكز خدمات بهداشتي و درماني برقرار مي گردد

دوره يادگيري محدوديت زماني ندارد . رابطان محله و مربي ، طول دوره را تعيين مي كنند و زمان آموزش هر موضوع بستگي به نياز آنها و شرايط محله دارد پس از شروع به كار نيز دوره آموزش آنها خاتمه نمي يابد بلكه طي جلسات و كلاسهايي كه در مركز بهداشتي – درماني مربوط براي افزايش و به روز كردن آگاهي هاي آنان تشكيل مي شود ، ادامه مي يابد .

دوره يادگيري محدوديت موضوعي ندارد . بر اساس خواست و نياز رابطان موضوعات آموزشي تعيين مي شود .

در برنامه آموزشي رابطان تنها از يك فن ساده استفاده نمي شود . روشها و فنون مختلفي وجود دارد كه هر فن براي تدريس نوع خاصي از مطالب آموزشي مناسب تر است مربي در آموزش خود از شيوه هايي استفاده مي كند كه در آن مهارت بيشتري دارد رابطان بهداشت در جلسات تجارب خود را براي همديگر بازگو مي كنند

آموزش مربي :

از همان ابتداي امر ضرورت وجود مربيان كارآزموده در طرح رابطان احساس مي شد لذا سه كارگاه چهار روزه به منظور تربيت مربيان اصلي سراسر كشور تشكيل شد و آنها نيز به نوبه خود كارگاه هايي براي تربيت مربيان در هر استان ترتيب دادند . اين مربيان نحوه آموزش مسائل بهداشتي به رابطان را كه اغلب افراد بزرگسال و كم سواد هستند فرا گرفتند .

آموزش مشاركتي :

رابطان زنان بزرگسالي هستند كه داوطلبانه آمادگي كسب آموزشهاي بهداشتي و انتقال آن را به مردم دارند بنابراين روش آموزش آنها نمونه اي است از آموزش مشاركتي بزرگسالان و اساس اين آموزش بر پايه رابطه عاطفي و اجتماعي بين مربي و آموزش گيرنده استوار است ، احساس صميميت موجب ابراز افكار ، مسائل و نگراني ها مي شود و در نتيجه آموزش همراه با رضايت و لذت فراهم مي گردد . در آموزش مشاركتي كليد موفقيت مربي ، احترام به عقايد آموزش گيرندگان است و در تسهيل يادگيري آنان موثر مي باشد در اين روش خود رابطان براي پاسخگوئي به سئوالات تلاش مي كنند ، فكر مي كنند ، مطالعه مي كنند . تمرين مي كنند . مربي فقط يك راهنما ست ، محتواي بحث از ذهن رابطان تراوش مي كند مربي فقط طراح مسئله و مسئول جمع بندي نتايج است . در آموزش مشاركتي ، مربي ممكن است پاسخ همه سئوالات را نداند او از ذهن افراد با تجربه كلاس بهره مي گيرد . استعدادهاي آنها را كشف مي كند و رشد مي دهد كار عملي گروهي به خود آموزي رابطان كمك مي كند .

منابع آموزشي

در ابتدا منابع آموزشي محدودي براي تربيت رابطان استفاده مي شد ولي پس از سرمايه گذاري مشترك وزارت بهداشت و يونيسف منابع و مواد متنوع لازم آماده شد .

تجارب و دانشي كه رابطان با خانواده هاي زير پوشش خود داشتند پايه اصلي براي تدوين كتب آموزشي شد

اين كتابها شامل :

- راهنماي مربيان

- راهنماي فعاليت رابطان

- مجموعه آموزشي رابطان بهداشت در 6 جلد كه تا كنون بيش از 32 موضوع آموزشي را در بر مي گيرد

هدف مجموعه اين كتب آموزشي اين است كه مربيان بتوانند رابطان را براي انتقال پيام هاي بهداشتي به خانواده ها آموزش و ياري دهند اين منابع همچنين به رابطان كمك مي كند تا بطور فردي و گروهي پيام ها و مهارتهاي بهداشتي را بهتر انتقال بدهند

اين كتاب ها چارچوب واحدي دارند كه عبارتست از :

1- مقدمه .

2- اهداف .

3- اهميت موضوع.

4- متون آموزشي شامل مطالبي كه رابطان بايد بياموزند .

5- مهارتهاي ارتباطي

6- كاربرد عملي .

7- خود آزمايي .

 

 

 

 

- رابط بهداشت زمينه هاي لازم را براي مشاركت فعالانه تر زنان در توسعه اقتصادي ، اجتماعي كشور فراهم نموده است و در برخي از گروههاي داوطلبان سلامت حيطه فعاليت آنان متناسب با نيازهاي جامعه توسعه يافته و در امور اجتماعي و خانوادگي به كمك مردم شتافته اند

- اين برنامه چهره اي از زنان مسلمان هميشه در صحنه را براي زنان جمهوري اسلامي ترسيم نموده است

- با شركت در برنامه هاي توانمند سازي و فراگيري حرف مختل قادر شده اند مهارتهاي كسب شده را به خانوارهاي تحت پوشش خود و نيز جوانان محله انتقال دهند و مديران سلامت در محله خود شده اند

هم اكنون داوطلبان سلامت ، سازماني غير متمركز با ديدگاهي روشن و خودجوش ، جامعه نگر و مردمي فراهم آورده اند كه در جهان به پديده اي نوين تبديل شده است و در حال حاضر به آن حد تكامل رسيده است كه در كنار مسئولين كشوري ، استاني و شهرستاني شعار انسان سالم محور توسعه اجتماعي در گوشه و كنار كشور جاري نمايند .