رئیس اداره کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با استناد به آمار‌های موجود، ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید و به هم وطنان توصیه کرد: در فصل پاییز و زمستان در استفاده از وسایل گرمازا که عمدتا به سیستم گاز شهری متصل است، نهایت دقت را داشته باشند.
به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه، دکتر محمدرضا جویا اظهار داشت: گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو بوده و عمده‌ترین منبع تولید آن سوختن ناقص نفت و گاز است، ولی اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصاً در محیط‌های در بسته و فاقد اکسیژن ممکن است این گاز تولید شود.
دکتر جویا خاطر نشان کرد: استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می‌دهند و از آن جا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن می‌باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می‌کند که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.
رئیس اداره کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علایم مسمومیت حاد با این گاز را سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما برشمرد و گفت: در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.
وی سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک‌ها را از دیگر علایم مسمومیت با گاز منواکسید کربن برشمرد و اظهار داشت: باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز می‌شود.
دکتر جویا با اشاره به اینکه هر وسیله گرمازا که به نحوی با سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می‌تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود، توصیه نمود شهروندان از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنند همچنین توجه داشته باشند استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به هیچ وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی‌کند.وی با تاکید بر اینکه می بایست قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل شود اظهار داشت: تمام دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.
دکتر جویا افزود: توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گاز‌های سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد کنید.
وی خاطر نشان کرد: .اگر فضای منزل با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می‌شود درز بندی و بستن منافذ در‌ها و پنجره‌ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است، اما درصورتی که بخاری‌های گازسوز مورد استفاده است حتماً می باید مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری شود. همچنین ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جداً خودداری گردد.
خودداری از روشن کردن آتش در فضا های سربسته و محدود، پرهیز از روشن کردن موتور اتومبیل در فضای سربسته گاراژ وعدم روشن نمودن گاز پیک نیک در اتاق وسایل نقلیه از دیگر مواردی بود که رئیس اداره کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه به آن تاکید نمود.
دکترجویا در ادامه از هموطنان خواست در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوراً آن مکان را ترک کرده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند.همچنین در صورت تداوم علایم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک مشورت شود.
