یکی از چالش های فصل سرما، مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است که هر ساله شاهد موارد زیادی از آن هستیم. به گزارش روابط عمومی مرکز بهداشت استان، رئیس اداره کاهش خطر حوادث و بلایا معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت:  گرچه وسایل گرمازا، گرمابخش محیط زندگی هستند، اما رعایت نکردن اصول ایمنی در کاربرد آنها می تواند بسیار خطرناک باشد.

 دکتر محمدرضا جویا در این راستا اظهار داشت: گاز مونوکسید کربن یک گاز بی رنگ و بی ‌بو است که با عنوان « قاتل پنهان» شناخته شده است. این گاز از اجاق‌ ها، وسایل گازی پخت و پز، دستگاه ‌های حرارتی و هنگام سوزاندن چوب و زغال متصاعد می ‌شود. اگر این گاز سمی در یک فضای سربسته و بدون تهویه تجمع ‌یابد، بسیار خطرناک است. بنابراین توصیه می شود با توجه به سرد شدن هوا با رعایت نکات ایمنی و زمان کافی وسایل گرمایشی راه اندازی شود؛ چرا که بی احتیاطی در نصب و راه اندازی این وسایل منجر به خطرات ناشی از گاز گرفتگی و مسمومیت با مونوکسید کربن، انفجار و سوختگی می شود. دکتر جویا با بیان اینکه قبل از روشن کردن وسیله گرمایشی با آزمایش های ساده می توان از کارکرد صحیح دودکش مطمئن شد نکات زیر را مورد تاکید قرار داد:

‏- از وسایل گرمایشی و پخت و پز استاندارد استفاده نمایید.

‏- قبل از اینکه وسیله گرمایشی را وصل کنید، درپوش دودکش روی دیوار را برداشته و شمع یا فندک روشن را به آستانه دودکش نزدیک کنید. چنانچه شعله به سمت داخل دودکش متمایل شد، نشانه کارکرد صحیح آن است. در غیر این ‌صورت دودکش فاقد جریان مکش بوده و نصب وسیله حرارتی به آن بسیار خطرناک و ممنوع است.

‏- راه دیگر استفاده طناب و وزنه است که بالای پشت ‌بام رفته و وزنه متصل به طناب را از داخل خروجی دودکش به پایین هدایت کنید. اگر وزنه در دهانه ورودی دودکش دیده شد، دلیل بر باز بودن لوله است.

‏- یا در حالی که وسیله گرمایشی روشن است با احتیاط کامل، دودکش داخل خانه وسیله گرمایشی را لمس کنید، اگر دمای بالا حس شد نشانه کارایی صحیح سیستم است؛ اما اگر دودکش آن سرد بود نشانه مکش نکردن دودکش و کارکرد ناصحیح آن است که باید وسیله گرمایشی را خاموش و به رفع عیب آن به کمک افراد واجد شرایط پرداخت.

رئیس اداره کاهش خطر حوادث و بلایا  دانشگاه در خصوص نشانه های اولیه مسمومیت با مونوکسیدکربن گفت: این نشانه تا حدی شبیه به آنفولانزا است، با این تفاوت که در آن تب وجود ندارد و علائم آن شامل: خواب آلودگی و خمیازه کشیدن بیش از حد، گیجی، ضعف و بی ‌حالی، امکان بروز سردرد شدید، گاهی تهوع و استفراغ، پرش ‌های عضلانی و اختلال حرکتی، احساس نبض پر و صدا دار در ناحیه شقیقه، افزایش فشارخون، گشاد شدن مردمک چشم و کاهش دید، رنگ تیره پوست، رنگ پریدگی دور لب‌ ها و یا صورتی شدن آن، گاهی سفتی عضلات به ویژه عضلات فک، قطع تنفس، تشنج، اغما و مرگ از جمله اثرهایی است که در مسمومیت با گاز CO ممکن است ایجاد شود.

وی اظهار داشت: در مواجهه با موارد مسمومیت ناشی از گاز CO به سرعت از هوای آزاد تنفس کرده و درها و
پنجره‌ ها را باز کنید،  وسایل گرمازا را خاموش کنید، یقه پیراهن، کمربند و لباس ‌های تنگ را باز کنید، در صورت امکان، عملیات اکسیژن‌ دهی به فرد مسموم را با نهایت دقت شروع کنید و راه‌ های هوایی فرد را باز نگه داشته و با اورژانس تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که خارج کردن افراد مصدوم از محیط آلوده و قرار دادن آنها در محیط باز از مهمترین اقدامات محسوب می‌شود.