مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی وپیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: سالانه هشتصد هزار خودکشی در جهان به وقوع می پیوندد و تخمین زده می شود که هر مرگ ناشی از خودکشی حداقل شش نفر را مستقیماً تحت تأثیر قرار می دهد.
به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه، دکتر ندا اخروی، افزود عوامل مرتبط با خودکشی و پیشگیری از آن پیچیده ومتعدد بوده و همه ی آنها کاملاً شناخته شده نیستند ولی شواهد متعددی نقش رسانه ها را در تقویت یا تضعیف اقدامات پیشگیری از خودکشی تأیید کرده اند به طوری که گزارشهای رسانه ای درباره ی خودکشی میتواند خطر خودکشی های تقلیدی )الگوبرداری( را کاهش یا افزایش دهد. وی اظهار داشت: رسانه ها می توانند اطلاعات آموزشی سودمندی درباره خودکشی ارائه بدهند یا برعکس اطلاعات نادرستی را درباره آن منتشر کنند. از سوی دیگر، به دنبال نشر اخبار رسانه ای خودکشی، افراد آسیب پذیر، در معرض خطر خودکشی های تقلیدی قرار میگیرند. به ویژه اگر پوشش خبری وسیع، برجسته و برانگیزاننده احساسات باشد، صراحتاً به ذکر جزئیات روش خودکشی بپردازد و به باورهای نادرست موجود و رایج درباره خودکشی دامن بزند.
دکتر اخروی تصریح کرد: خطر خودکشی به ویژه هنگامی که فرد فوت شده بر اثر خودکشی از جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار باشد، یا به راحتی شناسایی شود، افزایش می یابد. اخباری که معمولاً طولانی ترند و تکرار می شوند، بیشتر محرک اقدام به خودکشی های بعدی هستند.
وی ادامه داد: تأثیر اخبار رسانه ای بر افزایش میزان خودکشی به نام اثر ورتر شناخته میشود. این نامگذاری بر اساس خودکشی قهرمان اصلی رمان گوته، رنجهای ورتر جوان، است که پس از مواجهه با فقدان معشوق دست به خودکشی میزند. از سوی دیگر، گزارش مسئولانه خودکشی می تواند به آگاهسازی و آموزش عمومی درباره خودکشی و پیشگیری از آن کمک کند، افراد در معرض خطر خودکشی را به اقدامات جایگزین تشویق کند و در مجموع الهام بخش گفت وگوی های آزادانه تر و امیدبخش تری باشد.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی وپیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه گفت: انتشار گزارشهایی که نشان دهنده رفتارهای کمک طلبانه (مقابله ی مثبت ( در شرایط سخت هستند، می تواند باعث تقویت عوامل محافظت کننده یا ممانعت کننده از خودکشی باشد و به این طریق در پیشگیری از خودکشی نقش داشته باشد.
دکتر اخروی خاطرنشان کرد: اخبار رسانه ای درباره خودکشی باید همیشه حاوی اطلاعاتی درباره ی نحوه دریافت کمک و ترجیحاً معرفی مراکز شناخته شده پیشگیری از خودکشی باشد که بیست وچهارساعته و هفت روز هفته در دسترس هستند.
وی افزود: نقش محافظت کننده ی گزارش رسانه ای مسئولانه درباره ی خودکشی در ادبیات پژوهشی به نام» تأثیر پاپاژنو «شناخته می شود که وجه تسمیه آن کاراکتر پاپاژنو در اپرای فلوت سحرآمیز اثر موزارت است. او پس از مواجهه با ترس ازدست دادن عشقش دچار افکار خودکشی شد، اما در آخرین لحظه راههای جایگزینی را برای مقابله با مشکل به یاد آورد و مسیر دیگری را، غیر از خودکشی، انتخاب کرد.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی وپیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه، خلاصه اصول علمی سازمان جهانی بهداشت در گزارش موارد رفتارهای خود آسیب رسان در رسانهها که بهتر است در تهیه گزارشات این موارد لحاظ گردد، را به شرح ذیل عنوان کرد:
1-اطلاعات دقیقی درباره محل دریافت کمک ارائه کند.
2- بدون ترویج باورهای نادرست، درباره حقایق خودکشی و شیوه های پیشگیری از خودکشی، به مردم آموزش بدهد.
3-همزمان با اعلام خبر، گزارشهایی درباره نحوه مقابله با عوامل استرس زای زندگی یا افکار خودکشی و نحوه دریافت کمک های تخصصی ارائه گردد.
4-هنگام گزارش خودکشی افراد مشهور جانب احتیاط رعایت شود. بزرگنمایی مرگ شخصیت های مشهور ممکن است ناخواسته این تصور را القا کند که جامعه، رفتار خودکشی را تجلیل می نماید.
-هنگام مصاحبه با خانواده یا دوستان داغدار جانب احتیاط رعایت شود. مصاحبه با شخصی که داغدار یکی از عزیزانش است هرگز نباید آسان گرفته شود. این افراد وقتی با فقدان عزیزشان روبه رو می شوند بیشتر در معرض خطر خودکشی یا خود آسیبی قرار می گیرند لذا باید سلامت روان آنها و احترام به حریم خصوصی ایشان به نوشتن داستانی دراماتیک ارجح باشد. (لازم به ذکر است دست اندر کاران رسانه نیز ممکن است تحت تاثیر منفی گزارش ها و اخبار خودکشی قرار گیرند)
6-اخبار مربوط به خودکشی برجسته نگردند و از تکرار آن ها خود داری شود.
7-ابدا از ادبیاتی که باعث حساس شدن مردم یا عادی سازی پدیده خودکشی می شود یا آن را راهکار سازنده ای در مقابله با مشکلات نشان می دهد استفاده نشود.
8-از بیان جزئیات (زمان و مکان و روش و دلیل) خودکشی خودداری گردد.
9-از تیترهای خبری حساسیت برانگیز استفاده نشود.
10-از به کار بردن عکس، فیلم و معرفی لینک های رسانه های دیجیتال در مورد واقعه خودداری گردد.
11- به هیچ وجه رفتار خودکشی و ابزار های خود آسیب رسان تبلیغ نگردد.
12-از واژه "خوکشی موفق" برای خودکشی های کامل منجر به مرگ استفاده نگردد.
13- نشراطلاعات مرتبط با خودکشی فقط در صفحات داخلی جراید مجاز است.
14-از چاپ عکس افراد یا نوشته هایی که توسط آنان قبل از اقدام به خودکشی نوشته شده، خودداری گردد.
15-دلایل ساده انگارانه برای اقدام به خودکشی ارائه نشود (بطور مثال: دختری برای اینکه اجازه رفتن به مهمانی دوستش را نداشت خودکشی نمود یا "پسری بدلیل اینکه والدین او از خرید تبلت برایش خودداری نمودند خودکشی نمود)
16-از بزرگنمایی و هیجان انگیز جلوه دادن اقدام به خودکشی پرهیز شود.
17-از آنجا که اختلالات روانی می توانند زمینه ساز خودکشی شوند در گزارشات، تعریف علمی اختلالات روانی توسط متخصصین مطرح گردد و مردم ترغیب شوند در صورت مشاهده علائم روانپزشکی به مراکز درمانی و مشاوره مراجعه نمایند.
18-جهت تشویق مردم به تاب آوری، حتی المقدر مثالهایی از کسانی که بحران های زندگی را با موفقیت پشت سر گذاشته اند، ذکر شود.
19- عواقب جسمی اقدام به خودکشی هایی که منجر به مرگ نشده از جمله آسیب مغزی در اثر خفگی، فلج و... تشریح شود.
20- در صورت پخش اخبار خودکشی، حتما مراکز کمک رسانی مرتبط با پیشگیری از خودکشی معرفی شود.
